Koniec z hałasem w biurze!
Nowa Polska Norma odnosząca się do akustyki wnętrz.

Brak nadmiernego hałasu w przestrzeni pracy ma ogromne znaczenie dla samopoczucia, efektywności i kreatywności jego użytkowników. Jednym z podstawowych czynników utrudniających pracę jest bez wątpienia niesprzyjające środowisko akustyczne – niepożądane dźwięki, takie jak szum rozmów niosących się z dalszych części biura, rozmowy telefoniczne czy odgłosy urządzeń biurowych utrudniają koncentrację, według prowadzonych badań mogą też zwiększać stres i znacząco obniżać motywację.

Stosowanie wymagań normy w odniesieniu do wskazanych w niej pomieszczeń ma na celu: zmniejszenie hałasu w pomieszczeniach poprzez ograniczenie jego składowej, jaką jest hałas pogłosowy oraz zapewnienie zrozumiałości mowy umożliwiającej właściwe użytkowanie pomieszczeń przeznaczonych do komunikacji słownej.

Wymagania wyrażone są za pomocą:

• czasu pogłosu (T) i wskaźnika transmisji mowy (STI) – w przypadku pomieszczeń, których główna funkcja polega na komunikacji werbalnej;
• czasu pogłosu (T) lub chłonności akustycznej (A) w przypadku pozostałych pomieszczeń.

Norma określa różne wymagania w zależności od typu i funkcji pomieszczenia; szczególnie odnosi się do biur, obiektów oświatowych, obiektów służby zdrowia i innych obiektów użyteczności publicznej. Od dnia 1 stycznia 2018 r. wytyczne normy akustycznej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, powinny być stosowane obowiązkowo na etapie powstawania budynku, aranżacji lub rearanżacji biura.

O akustyce musimy myśleć już na etapie projektu; ważna jest odpowiednia dbałość o akustykę dla różnych pomieszczeń z uwzględnieniem aktywności jaka będzie w nich przeważać. Dla otwartych przestrzeni istotne jest pochłanianie dźwięku, zapewniające dobrą komunikację słowną oraz redukcję hałasu. Z kolei we wnętrzach, w których ważna jest prywatność i poufność wysoce istotna jest także izolacyjność akustyczna. Te dwie cechy wpływają na klimat akustyczny wnętrza pracy. Odpowiedni wybór i rozmieszczenie produktów dźwiękochłonnych i dźwiękoizolacyjnych stanowi o przyjaznym środowisku akustycznym.

Jak skutecznie zredukować hałas w biurze? Jakie rozwiązania i produkty pomagają tworzyć optymalne warunki akustyczne? Przedstawiamy kilka wskazówek.

2. Odpowiednie rozmieszczenie stanowisk pracy – zespoły, które się często ze sobą komunikują powinny znaleźć się możliwie blisko siebie. Stanowiska, które generują więcej hałasu powinny zostać oddzielone od pozostałych. Ważne jest także stosowanie paneli biurkowych oraz np. tapicerowanych pleców szaf, które poprawiają komfort akustyczny pracowników siedzących naprzeciw lub obok siebie. Zależnie od charakteru organizacji, istotne może być także zaplanowanie pokoi do pracy indywidualnej, które zapewniają komfortowe warunki ludziom pracującym w skupieniu.

3. „Strefowanie” biura za pomocą ścianek akustycznych – rozwiązanie szczególnie przydatne we wspominanych wcześniej biurach typu open space. Ścianki akustyczne stanowią ekrany o wysokich parametrach pochłaniania dźwięku, pozwalające znacznie zredukować hałas w przestrzeni pracy. Dzieląc nimi przestrzeń można odgrodzić od siebie stanowiska pracy lub strefy spotkań, jednocześnie zatrzymując niepożądane dźwięki. Ścianki akustyczne pozwalają również odseparować urządzenia i obszary będące źródłem hałasu jak drukarki, przejścia, bufet czy windy.

4. Boksy akustyczne i budki telefoniczne – są odpowiedzią na potrzebę zamkniętej przestrzeni w biurach na otwartym planie. Boksy akustyczne umożliwiają spotkania w małym gronie, nie przeszkadzając innym pracownikom, zaś budki telefoniczne pozwalają na komfortową rozmowę telefoniczną lub wideokonferencję z klientem. Jest to zdecydowanie wygodniejsze i często bardziej ekonomiczne rozwiązanie niż wydzielanie osobnego pomieszczenia, a ponad to ich zaletą jest elastyczność i mobilność, pozwalająca na dopasowanie do każdego typu przestrzeni. Zbudowane są z warstwowych ścian wykazujących wysoką izolacyjność akustyczną, dzięki czemu poufne rozmowy czy indywidualna praca w skupieniu nie będą stanowiły już problemu w biurze typu open space.

5. Meble miękkie – fotele, sofy czy systemy modułowe; siedziska akustyczne idealnie sprawdzają się jako gotowa, wydzielona strefa szybkich spotkań, strefa chillout czy strefa skupienia. Specjalna konstrukcja, szerokie zastosowanie pianek akustycznych oraz starannie dobranych tkanin obiciowych o dobrych parametrach akustycznych sof tłumi dźwięki, blokuje hałas dobiegający z zewnątrz, a także zmniejsza pogłos we wnętrzu zestawu, dzięki czemu skutecznie izoluje rozmówców oraz pozwala na spokojną rozmowę nawet w głośnym biurze.

Przypominamy, że w naszej ofercie funkcjonuje usługa pomiarów akustycznych – badamy istniejące przestrzenie, zapewniając wsparcie w zakresie pomiarów akustycznych wnętrz; tworzymy audyty projektów budowlanych pod kątem akustyki, raporty akustyczne oraz pomiary hałasu. Prace naszych specjalistów mają na celu określenie warunków akustycznych danej przestrzeni oraz przygotowanie rekomendacji zastosowania koniecznych dla uzyskania pożądanego efektu rozwiązań, takich jak sufit akustyczny, panele ścienne, ścianki akustyczne czy pochłaniające dźwięk meble miękkie, z precyzyjnym określeniem ich ilości oraz umiejscowienia. Końcowym etapem jest przygotowanie analizy warunków akustycznych po zastosowaniu wcześniejszych rekomendacji.

Definicje zagadnień związanych z akustyką wnętrz.

Wskaźnik Transmisji Mowy, STI.
Wskaźnik transmisji mowy (ang. Speech Transmission Index) jest to parametr określający w sposób obiektywny zrozumiałość mowy. Przybiera wartości w zakresie od zera do jedności, gdzie wyższa wartość oznacza lepszą zrozumiałość mowy. Technicznie pomiar polega na emisji w pomieszczeniu szumu o widmie zbliżonym do widma mowy ludzkiej modulowanego częstotliwościami zbliżonymi do tych, które występują w naturalnej mowie. Poziom dźwięku sygnału odpowiada poziomowi dźwięku normalnego głosu. Następnie bada się zmiany głębokości modulacji (czyli zniekształcenie) sygnału w różnych miejscach pomieszczenia.
Wartość STI w pomieszczeniu zależy od poziomu tła akustycznego (poziom dźwięku wytwarzanego np. przez instalację wentylacyjną czy dobiegającego z zewnątrz) oraz od czasu pogłosu. Im niższy poziom tła akustycznego i im krótszy czas pogłosu tym większe wartości przyjmuje STI. Przyjmuje się, że wartości STI większe niż 0,7 oznaczają doskonałą zrozumiałość mowy.

Chłonność akustyczna pomieszczenia, A (inaczej równoważne pole powierzchni dźwiękochłonnej pomieszczenia)
Hipotetyczne pole powierzchni, w m2, całkowicie pochłaniającej dźwięk (bez efektów dyfrakcyjnych) przy którym czas pogłosu byłby taki sam, jak w rozważanym pomieszczeniu, jeżeli powierzchnia ta byłaby jedynym elementem pochłaniającym w tym pomieszczeniu. W normie PN-B-02151-4:2015-06 wymagana minimalna chłonność akustyczna pomieszczenia określona jest jako krotność pola powierzchni jego rzutu (np. A ^ 0,6 x S, gdzie S to powierzchnia pomieszczenia w m²). Chłonność akustyczna pomieszczenia jest sumą chłonności akustycznej powierzchni ograniczających to pomieszczenie, chłonności akustyczne powietrza w nim zawartego oraz obiektów się w nim znajdujących. Obliczenie chłonności akustycznej danej powierzchni odbywa się poprzez pomnożenie jej powierzchni przez właściwy dla jej wykończenia współczynnik pochłaniania dźwięku. Wartości chłonności akustycznej dla różnych pasm częstotliwości (ale dla tego samego pomieszczenia czy materiału) mogą znacznie się różnić.

Współczynniki pochłaniania dźwięku określają stopień pochłaniania dźwięku przez materiał. Np. wartość 0,9 oznacza że 90% energii fali akustycznej jest przez dany materiał pochłaniane.

αs – pogłosowy współczynnik pochłaniania dźwięku, wyznaczany laboratoryjnie dla pasm tercjowych (100 Hz, 125Hz, 160 Hz itd.);
αp – praktyczny współczynnik pochłaniania dźwięku, wyliczany dla pasm oktawowych (125 Hz, 250 Hz, 500 Hz itd.) na podstawie wartości αs;
αw – ważony wskaźnik pochłaniania dźwięku, jednoliczbowy wskaźnik wyliczany wg PN-EN ISO 11654.

* Opracowanie przygotowane zostało we współpracy z firmą ECOPHON – dostawcą systemów kształtujących akustykę obiektów biurowych, szkół i szpitali.